Για κάποιον ανεξήγητο (?) λόγο, ανησυχούσα λίγο για τη στιγμή που το βλαστάρι μου θα άρχιζε να κάνει θρησκευτικά στο σχολείο. Έχουν περάσει είκοσι + χρόνια από τότε που τέλειωσα το σχολείο και οι αναμνήσεις μου από το συγκεκριμένο μάθημα είναι μάλλον ανάμικτες.
Δύο όμως εικόνες κυριαρχούν και κοντράρονται στο φτωχό μυαλό μου.
Φανταστείτε το σκηνικό!
Σωτήριο έτος 1982.
Η κατάσταση στα σχολεία έχει αρχίσει να αλλάζει. Καταργούνται οι εξετάσεις από το δημοτικό στο γυμνάσιο, περνάμε στο μονοτονικό και φυσικά ΚΑΤΑΡΓΟΥΝΤΑΙ ΟΙ ΠΟΔΙΕΣ.
Τάξη: 1η Γυμνασίου
Μάθημα: Θρησκευτικά
Μικρά παιδιά δώδεκα χρονών (τότε ακόμα στα 12 ήσουν παιδί) ερχόμαστε αντιμέτωπα με τον Μπ., έναν περίεργο τύπο, ημιάγριο στην όψη, λίγο λοξό, πλην όμως, δυστυχώς, θεολόγο. Όλα καλά όμως. Μικρά ήμασταν, πρώτη χρονιά στο γυμνάσιο, χαμένα λίγο, αθώα ακόμα, και εντελώς ανέτοιμα γι’ αυτό που μας περίμενε.
Στο πρώτο μάθημα ο περίεργος τύπος εκφώνησε ένα εντυπωσιακό λογίδριο για το τι μας περίμενε στο μάθημά του και στη ζωή γενικότερα, καταλήγοντας στο εντυπωσιακό: Όποια γυναίκα φοράει παντελόνια είναι π…..! Και μην περιμένετε να πάρετε βαθμό στο μάθημά μου αν έρχεστε ντυμένες έτσι!
What? Μας κόπηκαν τα πόδια! (Είπαμε, τότε τα δωδεκάχρονα ήταν πιο… αθώα να το πω, πιο χαζά να το πω… Δεν φαντάζομαι να μάσαγε σήμερα με κάτι τέτοια το παιδί μου. Μάλλον θα οργάνωνε καμιά κατάληψη!)
Και πράγματι κάπως έτσι πέρασε ο καιρός με καθηγητή τον Μπ. Στην αρχή φορούσαμε φούστες, για να μην του δίνουμε αφορμή. Αργότερα βαρεθήκαμε και πάψαμε να ακολουθούμε το εν λόγω dress code, με αποτέλεσμα αυτός να επανέρχεται σταθερά και με αμείωτη ένταση στο ίδιο λογίδριο, πάντα με την ίδια φοβερή κατακλείδα: Όποια γυναίκα φοράει παντελόνια είναι π…..!
Δύο χρόνια μετά.
Τάξη: 3η Γυμνασίου
Μάθημα: Θρησκευτικά
Τα πράγματα ευτυχώς έχουν αλλάξει. Στην τάξη μπαίνει ένας ψηλόλιγνος κύριος με σχεδόν άσπρα μαλλιά και ευγενική φυσιογνωμία. Το καταλαβαίνουμε με την πρώτη ματιά. Το μάθημα θα αλλάξει. Και έχουμε δίκιο.
Τι μου έμεινε από αυτόν;
Η ένταση στη φωνή του όταν μας έλεγε ότι σε κάθε επίσκεψή του στον βράχο της Ακρόπολης και στους ναούς της δάκρυζε, γιατί σκεφτόταν πόσοι άνθρωποι είχαν καταφύγει εκεί για να ζητήσουν βοήθεια από τον/τους θεό/θεούς τους, όπως ακριβώς συμβαίνει σε κάθε χριστιανική εκκλησία.
Αυτό το μάθημα μου έμεινε και με ακολουθεί σε όλη μου τη ζωή. Δεν έχει σημασία σε ποιον θεό πιστεύεις, δεν είναι ζήτημα του ποιος θεός είναι καλύτερος από τον άλλο… Σημασία έχει να πιστεύεις σε κάτι ανώτερο και καλό, σε κάτι στο οποίο θέλεις να μοιάσεις. Όποιο και αν είναι το όνομά του.
Από το ίδιο το μάθημα των θρησκευτικών δεν μου έμεινε κάτι ιδιαίτερο. Σε τέτοιο βαθμό που όταν πριν από λίγο καιρό ακούστηκε ότι με μια απλή υπογραφή των γονέων το παιδί θα παίρνει απαλλαγή από τα θρησκευτικά, η πρώτη μου αντίδραση ήταν: Πού υπογράφω;
Φέτος λοιπόν, στην τρίτη δημοτικού, το μάθημα των θρησκευτικών μπήκε στη ζωή μας. Και ενώ περίμενα ιστοριούλες για τον Μωυσή, τον Αβραάμ, τον Νώε και όλη την παλιοπαρέα, έμαθα ακριβώς πόσα και ποια είναι τα σύνεργα για τον αγιασμό, τι συμβολίζει ο σταυρός, ότι η μητέρα ενός αυτοκράτορα που την έλεγαν Ελένη έψαχνε και βρήκε τον σταυρό του Χριστού που τον πήραν αργότερα οι Πέρσες όταν κυρίεψαν τα Ιεροσόλυμα (πού είναι αυτά;) μέχρι που ένας αυτοκράτορας του Βυζαντίου (τι είναι αυτό;) τον πήρε πίσω. Πιάσ’ το αυγό…
Μετά μάθαμε ότι η βασιλεία του Θεού ανήκει στα παιδιά, κάτι λίγα για έναν Δαβίδ που δοξολογούσε το Θεό (καλό παλικάρι αυτό), μετά για το πόσο θαυμαστός είναι ο κόσμος μας (άνευ σχολίου), πώς ο Θεός φροντίζει για τα πάντα και πόσο σημαντικό γεγονός είναι η γέννηση ενός παιδιού (αυτό το γράψαμε και σε τεστ, έτσι για να είμαστε σίγουροι ότι το μάθαμε καλά).
Συνεχίσαμε με τα παιδιά όλου του κόσμου που είναι αδέλφια, για εθελοντικές οργανώσεις που φροντίζουν για τα παιδιά, για το πώς δημιουργήθηκαν ο Αδάμ και η Εύα και φτάσαμε στα χαρίσματα του ανθρώπου. Αυτό ήταν το καλύτερο από όλα.
Αφού μάθαμε τα χαρίσματα που δώρισε ο καλός Θεός στον άνθρωπο (να μπορεί να σκέφτεται, να μαθαίνει, να ψάχνει, να ξεχωρίζει το καλό από το κακό, να ζει και να σκέφτεται με ελευθερία), αφού μάθαμε ότι με τη βάφτιση παίρνουμε και έξτρα μπόνους χαρίσματα (αγάπη, ειρήνη, χαρά, πίστη κ.ά.), μάθαμε ότι παρεμπιπτόντως υπάρχουν και κάποια χαρακτηριστικά που το παιδί κληρονομεί από τους γονείς του! Έτσι, σε μία αράδα, φτωχή και ταπεινή. Και όποιος κατάλαβε κατάλαβε.
Δύο όμως εικόνες κυριαρχούν και κοντράρονται στο φτωχό μυαλό μου.
Φανταστείτε το σκηνικό!
Σωτήριο έτος 1982.
Η κατάσταση στα σχολεία έχει αρχίσει να αλλάζει. Καταργούνται οι εξετάσεις από το δημοτικό στο γυμνάσιο, περνάμε στο μονοτονικό και φυσικά ΚΑΤΑΡΓΟΥΝΤΑΙ ΟΙ ΠΟΔΙΕΣ.
Τάξη: 1η Γυμνασίου
Μάθημα: Θρησκευτικά
Μικρά παιδιά δώδεκα χρονών (τότε ακόμα στα 12 ήσουν παιδί) ερχόμαστε αντιμέτωπα με τον Μπ., έναν περίεργο τύπο, ημιάγριο στην όψη, λίγο λοξό, πλην όμως, δυστυχώς, θεολόγο. Όλα καλά όμως. Μικρά ήμασταν, πρώτη χρονιά στο γυμνάσιο, χαμένα λίγο, αθώα ακόμα, και εντελώς ανέτοιμα γι’ αυτό που μας περίμενε.
Στο πρώτο μάθημα ο περίεργος τύπος εκφώνησε ένα εντυπωσιακό λογίδριο για το τι μας περίμενε στο μάθημά του και στη ζωή γενικότερα, καταλήγοντας στο εντυπωσιακό: Όποια γυναίκα φοράει παντελόνια είναι π…..! Και μην περιμένετε να πάρετε βαθμό στο μάθημά μου αν έρχεστε ντυμένες έτσι!
What? Μας κόπηκαν τα πόδια! (Είπαμε, τότε τα δωδεκάχρονα ήταν πιο… αθώα να το πω, πιο χαζά να το πω… Δεν φαντάζομαι να μάσαγε σήμερα με κάτι τέτοια το παιδί μου. Μάλλον θα οργάνωνε καμιά κατάληψη!)
Και πράγματι κάπως έτσι πέρασε ο καιρός με καθηγητή τον Μπ. Στην αρχή φορούσαμε φούστες, για να μην του δίνουμε αφορμή. Αργότερα βαρεθήκαμε και πάψαμε να ακολουθούμε το εν λόγω dress code, με αποτέλεσμα αυτός να επανέρχεται σταθερά και με αμείωτη ένταση στο ίδιο λογίδριο, πάντα με την ίδια φοβερή κατακλείδα: Όποια γυναίκα φοράει παντελόνια είναι π…..!
Δύο χρόνια μετά.
Τάξη: 3η Γυμνασίου
Μάθημα: Θρησκευτικά
Τα πράγματα ευτυχώς έχουν αλλάξει. Στην τάξη μπαίνει ένας ψηλόλιγνος κύριος με σχεδόν άσπρα μαλλιά και ευγενική φυσιογνωμία. Το καταλαβαίνουμε με την πρώτη ματιά. Το μάθημα θα αλλάξει. Και έχουμε δίκιο.
Τι μου έμεινε από αυτόν;
Η ένταση στη φωνή του όταν μας έλεγε ότι σε κάθε επίσκεψή του στον βράχο της Ακρόπολης και στους ναούς της δάκρυζε, γιατί σκεφτόταν πόσοι άνθρωποι είχαν καταφύγει εκεί για να ζητήσουν βοήθεια από τον/τους θεό/θεούς τους, όπως ακριβώς συμβαίνει σε κάθε χριστιανική εκκλησία.
Αυτό το μάθημα μου έμεινε και με ακολουθεί σε όλη μου τη ζωή. Δεν έχει σημασία σε ποιον θεό πιστεύεις, δεν είναι ζήτημα του ποιος θεός είναι καλύτερος από τον άλλο… Σημασία έχει να πιστεύεις σε κάτι ανώτερο και καλό, σε κάτι στο οποίο θέλεις να μοιάσεις. Όποιο και αν είναι το όνομά του.
Από το ίδιο το μάθημα των θρησκευτικών δεν μου έμεινε κάτι ιδιαίτερο. Σε τέτοιο βαθμό που όταν πριν από λίγο καιρό ακούστηκε ότι με μια απλή υπογραφή των γονέων το παιδί θα παίρνει απαλλαγή από τα θρησκευτικά, η πρώτη μου αντίδραση ήταν: Πού υπογράφω;
Φέτος λοιπόν, στην τρίτη δημοτικού, το μάθημα των θρησκευτικών μπήκε στη ζωή μας. Και ενώ περίμενα ιστοριούλες για τον Μωυσή, τον Αβραάμ, τον Νώε και όλη την παλιοπαρέα, έμαθα ακριβώς πόσα και ποια είναι τα σύνεργα για τον αγιασμό, τι συμβολίζει ο σταυρός, ότι η μητέρα ενός αυτοκράτορα που την έλεγαν Ελένη έψαχνε και βρήκε τον σταυρό του Χριστού που τον πήραν αργότερα οι Πέρσες όταν κυρίεψαν τα Ιεροσόλυμα (πού είναι αυτά;) μέχρι που ένας αυτοκράτορας του Βυζαντίου (τι είναι αυτό;) τον πήρε πίσω. Πιάσ’ το αυγό…
Μετά μάθαμε ότι η βασιλεία του Θεού ανήκει στα παιδιά, κάτι λίγα για έναν Δαβίδ που δοξολογούσε το Θεό (καλό παλικάρι αυτό), μετά για το πόσο θαυμαστός είναι ο κόσμος μας (άνευ σχολίου), πώς ο Θεός φροντίζει για τα πάντα και πόσο σημαντικό γεγονός είναι η γέννηση ενός παιδιού (αυτό το γράψαμε και σε τεστ, έτσι για να είμαστε σίγουροι ότι το μάθαμε καλά).
Συνεχίσαμε με τα παιδιά όλου του κόσμου που είναι αδέλφια, για εθελοντικές οργανώσεις που φροντίζουν για τα παιδιά, για το πώς δημιουργήθηκαν ο Αδάμ και η Εύα και φτάσαμε στα χαρίσματα του ανθρώπου. Αυτό ήταν το καλύτερο από όλα.
Αφού μάθαμε τα χαρίσματα που δώρισε ο καλός Θεός στον άνθρωπο (να μπορεί να σκέφτεται, να μαθαίνει, να ψάχνει, να ξεχωρίζει το καλό από το κακό, να ζει και να σκέφτεται με ελευθερία), αφού μάθαμε ότι με τη βάφτιση παίρνουμε και έξτρα μπόνους χαρίσματα (αγάπη, ειρήνη, χαρά, πίστη κ.ά.), μάθαμε ότι παρεμπιπτόντως υπάρχουν και κάποια χαρακτηριστικά που το παιδί κληρονομεί από τους γονείς του! Έτσι, σε μία αράδα, φτωχή και ταπεινή. Και όποιος κατάλαβε κατάλαβε.
Δεν συνεχίζω. Νομίζω ότι πήρατε μια ιδέα για την εξαιρετική σημασία που έχει αυτό το μάθημα για την μόρφωση και την καλλιέργεια των παιδιών μας, και φυσικά για το πόσο καλογραμμένο και σωστά δομημένο είναι το βιβλίο.
Εγώ το μόνο που έχω να πω, πιο αποφασισμένη αυτή τη φορά, είναι: Πού υπογράφω;
